Kırsal kalkınmada yeni dönem: IPARD-III Programı

Kastamonu’da 81 ilde yaygınlaştırılması planlanan IPARD-III Programı ile ilgili düzenlenen bilgilendirme toplantısında, 430 milyonluk Avrupa Birliği katkısı olmak üzere 555 milyon euro bütçe ile kırsal kalkınmaya destek sağlanacağı belirtildi.

Tarım ve Orman Bakanlığı Tarım Reformu Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen Avrupa Birliği Katkılı Kırsal Kalkınma Destekleri (IPARD III) Programı’nın bilgilendirme ve tanıtım toplantısı Kastamonu’da gerçekleştirildi. Yılın ikinci yarısında başlayarak 2027 yılına kadar devam edecek programla ilgili bilgilerin katılımcılara aktarıldığı toplantıda, IPARD çerçevesinde uygulanan il sayısının 42’den 81’e çıkarılacağı belirtildi. Program için Avrupa Komisyonu tarafından 430 milyon euro kaynak tahsis edileceği belirtilen toplantıda, ulusal katkının da eklenmesi ile hibe edilecek toplam fonun 555 milyon euro olacağı kaydedildi.

“Şu ana kadar 26 milyar lira hibe desteğinde bulunduk”

Toplantıda konuşan Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Finansman Genel Koordinatörü Cihan Karahan, “IPARD-III ile yeni bir döneme başlıyoruz. IPARD-II’yi bu yıl itibarıyla kapatmayı planlıyoruz. Şu ana kadar 53 milyar lira civarında bir para karşılığında sözleşme imzalamış durumdayız. Bunun da hibe miktarı 26 milyar liradır. Bunun da 24 milyar lirasını şu an itibarıyla ödemiş durumdayız. 2 milyar lira daha bu yıl ödeme hedefimiz bulunuyor. Bunu da bu yıl tamamlarsak IPARD-II dönemini iyi bir yerde tamamlamış olacağız. Bu sayede IPARD-III Programı’na daha güvenli, daha iyi bir şekilde girmiş olacağız. Kastamonu’da 491 projemiz oldu, güzel bir rakam. İnşallah önümüzdeki süreçte daha iyi seviyelere gelecektir. Zannedersem bu projeler karşılığında 163 milyon liralık bir hibemiz bulunuyor. Biz, bunun 123 milyon lirasını ödedik. 40 milyon liralık bir ödeme daha yapacağız. İnşallah bunu da kısa sürede yatırımcılarımıza ödemeyi planlıyoruz. Bizler güzel bir program olsun niyetindeyiz. Kurumlarımızın her kademesiyle güzel bir iş birliği içerisindeyiz. Burada görüldüğü üzere ilimizde de güzel bir işbirliği var. Kastamonu Üniversitemiz başta olmak üzere diğer kurumlarımızla ve sivil toplum kuruluşlarımızla iyi bir dayanışma halindeyiz. Bu güzel birliktelik ile daha güzel sonuçlar elde ederiz” dedi.

“42 ilde uygulanan IPARD Programı 81 ile çıkartılacak”

42 ilde uygulanan IPARD Programı’nın 81 ile çıkartılacağını belirten Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Kastamonu İl Koordinatörü Ahmet Kuyulu, “Türkiye’nin şu anda 42 ilinde koordinatörlüklerimiz bulunuyor. İnşallah IPARD-III ile birlikte 81 ile yaygınlaşma amacımız bulunmaktadır. Şu ana kadar 491 proje ile sözleşme imzaladık. Sözleşme imzaladığımız bu projelerin toplam yatırım tutarı 311 milyon liradır. Hibe tutarı ise 163 milyon lira olup, bunların 481 tanesine paralarını ödedik. Ödediğimiz miktar 123 milyon liradır. Bu 123 milyon 480 bin liralık hibenin karşılığında Kastamonu’ya 282 milyon 940 bin liralık bir yatırıma vesile olmuş olduk. Bu sayede de Kastamonu’da bin 480 kişinin istihdam edilmesine katkı sağladık. Ayrıca biz, kurum olarak gençlere ve kadın yatırımcılara biraz daha tolere ediyoruz. 491 projemizin 279 adedi genç yatırımcı, bunların 98 adedi ise kadın yatırımcıdır” diye konuştu.

“Kastamonu’nun toplam nüfusunun 3’te ikisinin beyaz et tüketimini desteklerimizle karşılıyoruz”

Beyaz et tüketim tesisinin olmadığı Kastamonu’da şehrin toplam nüfusunun 3’te ikisinin beyaz et tüketimini yapılan desteklerle karşıladıklarını söyleyen Kuyulu, “Öncelikli olarak süt üreten tarımsal işletmeler sektöründe 27 tane işletmemize destek verdik. Bu sayede bin 356 tane süt ineği kapasitesi oluşturduk. Aslında danası, buzağısı, düvesiyle 3 bin 991 büyükbaş hayvan kapasitesini Kastamonu’ya kazandırmış olduk. Ayrıca et üretimi yapan besi işletmelerini destekledik. Bugüne kadar 17 tane büyükbaş işletmesini, 2 tane de küçükbaş işletmesini destekledik. 2 bin 488 büyükbaş besi kapasitesine, 580 küçükbaş besi kapasitesine ulaştırdık. Büyükbaş hayvana baktığımızda neredeyse Kastamonu’da 5 bin 585 büyükbaş kapasitesi oluşturduk, ki bu işletmeler Avrupa Birliği standartlarında, işletmedeki işgücünün çok kolay olduğu ve hayvanlardan daha fazla verim elde edilen, hayvan refahına uygun AB standartlarında işletmeler oldu. Bu yüzden bunlar dededen toruna miras kalacak ve bu sektörü Kastamonu’da uzun süre canlı tutacak tesisler oldu” şeklinde konuştu.

“2022 yılı içerisinde 9.6 milyar liralık bir tarımsal hasılat elde ettik”

Tarım ve Orman İl Müdürlüğü Koordinasyon ve Tarımsal Veriler Şube Müdürü Uğur Ertop da, “3 milyon 200 bin dekarlık ekilebilir tarımsal araziye il ve ilçe merkezlerinde yaklaşık 370 teknik eleman ile ve yaklaşık 4 bin kayıtlı çiftçimizle gerek tarımsal üretim gerek hayvansal üretimin öncül faaliyetleriyle elde edilen ürünlerin katma değeri açısından tarıma dayalı alt yapıyı destekleme faaliyetlerini yürütüyoruz. Bun manada 2022 yılı içerisinde 9.6 milyar liralık bir tarımsal hasılat elde ettik. 2002-2022 yılları içerisinde ayni ya da nakdi yardım olarak 4.67 milyar liralık bir destekte bulunduk. 2022 yılı kayıtlı ayni desteğimiz 286 milyon TL’dir. Tarımsal Altyapının Güçlendirilmesi çerçevesinde Tarım ve Orman İl Müdürlüğümüz Kırsal ve Örgütleme Şube Müdürlüğü tarafından yürütülen Tarıma Dayalı Ekonomik Yatırımların Desteklenmesi Programında 25 milyon 510 bin liralık son 5 yılda katma değer sağladık. Bu ödenen hibe tutarımızdır. Bu yatırımı 50 milyon lira olarak düşünmek gerekiyor. Yine Kırsal Ekonomik Altyapı Yatırımlarının Desteklenmesi Programı çerçevesinde son 5 yılda bin 50 projeye başvuru oldu. 958 proje hibe desteklerinden faydalanmaya hak kazandı. Ödenen hibe miktarımız ise 44 milyon liradır. Yine bunu eş finans sistemiyle düşündüğümüzde yaklaşık 90 milyon liraya yakın tarımsal alt yapı yatırımı sağlanmış oldu” ifadelerini kullandı.

“IPARD III Programı’nda hibe oranları yüzde 50’den yüzde 75’e kadar çıkabilecek”

Tarım Reformu Genel Müdürlüğü IPARD Yönetim Otoritesi Ziraat Yüksek Mühendisi Güher Kaşıkcı Güven ise, “2007-2013 yıllarını kapsayan IPARD Programı 31 Aralık 2016 tarihinde sonlanmış ve 10 bin 693 adet projeye toplamda 1 milyar 45 milyon 559 bin 397 euro ödeme yapılmıştır. Program yüzde 99,3 oranında fon kullanımı ile büyük bir başarıya imza atmıştır. 2014-2020 yıllarını kapsayan IPARD II Programı ise 8 Mayıs 2017 tarihinde finansman anlaşmasının yürürlüğe girmesiyle başlamıştır. 31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla 10 bin 371 adet projeye 647 milyon 44 bin 132 euro ödeme yapılmıştır. Program uygulanmaya devam etmektedir. IPARD III Programı ile birlikte hibe oranları arttırılmıştır. Yatırım tedbirlerinde baz hibe oranları yüzde 50’den başlamakta olup, hibe oranı yüzde 75’e kadar çıkabilmektedir. Atık yönetimi, döngüsel ekonomi, yenilenebilir enerji konularını içeren yatırımlara ekstra yüzde 10 hibe oranı verilecektir. Bütçe azaltılmıştır. AB katkısı nezdinde IPARD II başlangıcındaki fon tutarı 801 milyon euroyken, IPARD III Programı’nda 430 milyon euro tahsis edilmiştir. LEADER ve tarım-çevre tedbirlerinin bütçesi arttırılmıştır. Kırsal Alanda Kamu Altyapı Yatırımları ve Danışmanlık Hizmetleri tedbirlerine bütçe ayrılmıştır. Tüm yatırım tedbirlerinde ürünü pazarlamaya yönelik web sitesi kurulumu ve yönetimi uygun harcama kalemlerine dahil edilerek, yatırımcıların kısa tedarik zincirine girmeleri sağlanacaktır. Yapılan sektörel analizler sonucu minimum ve maksimum kapasite kriterlerinde değişikliğe gidilmiştir. Yem bitkileri yetiştiriciliğine hem M1 hem M7 tedbirinde destek verilecektir” dedi.