Manda Haberleri - Son Dakika Manda Haber Güncel Gelişmeler

Samsun'da "Halk Elinde Anadolu Mandası Islahı Projesi" Sürüyor

SAMSUN (İHA) - Samsun İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam, Halk Elinde Anadolu Mandası Islahı Ülkesel Projesi ile mandacılık sektöründe önemli gelişmeler yaşandığını, yetiştiricilerin daha bilinçli hale geldiğini ve manda ürünlerine olan talebin arttığını belirtti. Ayrıca, manda ürünlerinin ekonomik getirilerinin yükseldiğini söyledi. PROJE İLE MANDA YETİŞTİRİCİLİĞİ GELİŞTİRİLİYOR Proje ile ilgili olarak Tarım ve Orman İl Müdürlüğü toplantı salonunda düzenlenen Halk Elinde Anadolu Mandası Islahı Ülkesel Projesi Yürütme Kurulu Toplantısı'na TAGEM Hayvancılık ve Su Ürünleri Araştırmaları Teknik Personeli, İl Proje Lideri, Damızlık Manda Yetiştiricileri Birlik Başkanı ve ilgili personel katılım sağladı. Toplantıda konuşan Sağlam, projenin 2011 yılında Bafra, Çarşamba ve 19 Mayıs ilçelerinde başlatıldığını, ardından 2013 yılında Vezirköprü ve 2016 yılında Lâdik ilçelerinin de projeye dahil edildiğini belirtti. Sağlam, projede, saf ıslah ve seleksiyon yöntemleri kullanılarak Anadolu manda varlığının yeniden canlandırılması ve hızla azalan üretimin arttırılması hedeflendiğini vurguladı. PROJEDEN ELDE EDİLEN BAŞARILAR VE DESTEKLER Sağlam, projede elde edilen başarıları aktararak, "2011 yılından bu yana ilimizde uygulanan bu proje ile ilimizde, 2012 yılında 620 kg civarında olan süt verimi bin 278 kg'a yaklaşmıştır. Malakların doğum, 6. ay ve 12. ay ağırlıklarında artış görülmüştür. Yetiştiricilerimiz manda yetiştiriciliği ve kayıt tutma konusunda daha fazla bilinçlenmiş, manda ürünleri konusunda farkındalık ve talep artmıştır. Manda ve ürünlerinin getirisi artmış olup, örgütlü yetiştiricilik ve kazanımları daha iyi kavranmıştır" dedi. Proje kapsamında, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile belirlenen destekleme ödemeleri de devam ediyor. 2021 yılında 96 işletmeye yapılan ödeme miktarı 2 milyon 911 bin TL'yi bulurken, 2022 ve 2023 yıllarında yapılan destekleme ödemeleri de arttı. 2024 yılı için boğa ve doğuran anaç manda için 6.200 TL, doğurmayan anaç manda için 3.900 TL destekleme ödemesi yapılacağı açıklandı.

Samsun Manda Varlığında Türkiye Lideri: 20 Bin Mandayla Zirvede

Samsun, hayvancılık sektöründe özellikle manda yetiştiriciliğiyle öne çıkıyor. Kentin sulak alanları, manda yetiştiriciliği için ideal bir ortam sağlarken, üretilen manda sütü ve süt ürünleri yerel mutfağın vazgeçilmez parçası haline gelmiş durumda. Kent sadece manda varlığıyla değil, genel hayvancılık verileriyle de dikkat çekiyor. Toplam 345 bin 545 büyükbaş hayvan varlığına sahip olan Samsun'da, küçükbaş hayvan sayısı 250 bin 502'ye ulaşıyor. Bunun içinde 24 bin 798 keçi bulunuyor. Kanatlı hayvan yetiştiriciliğinde de önemli bir merkez olan Samsun'da 1,8 milyon et tavuğu, 1,7 milyon yumurta tavuğu başta olmak üzere toplam 3 milyon 675 bin 812 kanatlı hayvan bulunuyor. Arıcılık faaliyetlerinde de aktif olan kent, 97 bin 448 arılı kovanla yıllık 999 ton bal üretimi gerçekleştiriyor.

Kütahya’da manda yetiştiricilerine damızlık desteği

Kütahya’da, ’Halk Elinde Anadolu Mandası Islahı’ projesi çerçevesinde üreticilere 14 damızlık hayvan dağıtıldı. Kütahya İl Özel İdaresi’nde düzenlenen törene Vali Musa Işın, AK Parti Kütahya milletvekilleri İsmail Çağlar Bayırcı ve AK Parti Kütahya İl Başkanı Mustafa Önsay, Kütahya İl Genel Meclisi Başkanı Muammer Özcura, Kütahya Tarım ve Orman İl Müdürü Dr. Emre Yeniay, İl Özel İdaresi Genel Sekreteri Mücahit Acarer ve üreticiler katıldı. Kütahya il genelinde 4 bin civarında manda bulunduğunu kaydeden Kütahya Tarım ve Orman İl Müdürü Dr. Emre Yeniay, "Manda yetiştiriciliğinde önemli bir potansiyele sahip olan Kütahya’nın, bu alandaki potansiyelinin artırılması amacıyla İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından yürütülen proje, İl Özel İdaresi’nin finansal desteğiyle hayata geçirilmiştir. Proje kapsamında, İl Özel İdaresi tarafından sağlanan 1 milyon 250 bin lira bütçe ile 14 damızlık manda temin edilerek köylere hibe edildi. Ayrıca, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın destekleriyle manda yetiştiriciliği yapılan bölgelerde ilk kez manda göletleri ve gölgelikleri inşa edilecek. Bu adımla, manda yetiştiriciliği için daha uygun bir altyapı oluşturulması hedefleniyoruz" dedi.

Uzmanı açıkladı: “manda sayısı 2030’da düşebilir”

Dr. Ali Gücükoğlu, "Kendi çalışmalarımızda yaptığımız projeksiyona göre Türkiye’de 170 bin olan manda sayısının eğer bu hızla giderse 2030 yılında 130 binlere düşeceğini gözlemliyoruz. Desteklerin artırılması noktasında çalışmaların yapılması gerekiyor" dedi. Manda popülasyonunda Türkiye’de ilk sırada yer alan Samsun’da, Kızılırmak Deltası’nda mandalar havadan görüntülendi. Serengeti’yi andıran görüntüler ortaya çıktı. OMÜ Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Gücükoğlu ise eti ve sütü bakımından birçok sektörün büyük rağbet gösterdiği mandalarle ilgili bilgi verdi. Mandaların sayısının Türkiye’de 170 bin olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Ali Gücükoğlu, gerekli önlemlerinin alınmaması durumunda 2030 yılında manda sayısının 130 binlere kadar düşeceğine dikkat çekti. Doç. Dr. Ali Gücükoğlu, "Manda sayısının diğer küçükbaş ve büyükbaş hayvan sayılarına bakmak suretiyle biraz geride kalmış durumdadır. Mozzarellanın ana vatanı olan İtalya’ya baktığımızda 400 bin manda var. Hindistan en fazla manda sayısına sahip ülke ama ülkemizde 170 bin manda var. Bu sayı maalesef ülke hayvancılığında manda sayısının diğer küçükbaş ve büyükbaş hayvan sayılarına bakmak suretiyle biraz geride kalmış durumdadır. Kendi çalışmalarımızda yaptığımız projeksiyona göre Türkiye’de 170 bin olan manda sayısı eğer bu hızla giderse 2030 yılında 130 binlere düşeceğini, yine manda sayısında Samsun’da da benzer oranda düşeceğini gözlemliyoruz. Bu tabii bir tek manda özelinde değil Türkiye hayvancılığının gelişmesi adına önlemlerin alınması, desteklerin artırılması noktasında çalışmaların yapılması gerekiyor. Büyükbaş ve küçükbaş sayımız ülke genelinde fena sayılmaz ama manda çok özel bir hayvandır. Mandanın yetiştirilmesi, elde edilen süt ve süt ürünlerinin katma değerinin olması, et ve et ürünlerinin bu noktada popülerlik kazanması noktasında farkındalık anlamında daha fazla çalışmalara yer verilmesi gerektiğini düşünüyorum" diye konuştu. "Diğer et ve süt ürünlere göre daha üstün özellikler" Doç. Dr. Ali Gücükoğlu, manda etinin ve sütünün öne çıkan özellikleri ilgili şunları söyledi: "Türkiye’deki manda sayısının yüzde 20’si Samsun’da bulunmaktadır. Bunun da en fazlası Kızılırmak Deltası içerisinde yer almaktadır. Samsun özelinde hem Kızılırmak Deltası hem Yeşilırmak Deltası mandalar için oldukça bir floraya sahiptir. Özellikle Kızılırmak Deltası bu konuda çok ön plana çıkıyor. Burada yaşayan hayvanlardan daha çok süt ürünleri elde ediliyor. Halkımız da bunu severek tüketiyor. Sütün yağ özelliklerine baktığımızda gerçekten yağ oranı bakımından, kuru madde oranı bakımından oldukça üstündür. Özellikle lezzeti oluşturan yağ asitleri ve bileşenler açısından gerçekten üst seviyededir. Bununla beraber manda sütünü de biz çok önemsiyoruz. Yine onun kimyasal kompozisyonuna baktığımızda özellikle sığır etine nazaran yüzde 50 daha kolesterol içermesi, yüzde 20 oranında daha fazla protein içermesi sebebiyle özellikle sporcularda, yaşlılarda beslenmelerde manda etinin kullanılmasını öneriyoruz. Manda etinin pastırma ve sucuk olarak kullanımında teknolojik olarak çok uygun olduğunu söyleyebiliriz. Bu noktada OMÜ Veterinerlik Fakültesi adına Samsun’a bir katma değer kattık ve ’Toska Pastırması’ isimli mandadan elde ettiğimiz pastırmanın isim hakkını aldık. Samsun, Türkiye’de en çok manda varlığının yanında özellikle Karadeniz’deki tek Veterinerlik Fakültesi olması sebebiyle de özellikle manda et ve süt ürünleriyle ilgili birçok analizleri kendi Veterinerlik Fakültemizde yapmaktayız. Bununla ilgili referans laboratuvar çalışmaları devam etmektedir."

Samsun manda varlığında 1’inci sırada geliyor

Samsun, Türkiye’deki manda varlığının yüzde 12,3’ünü elinde bulundurarak, manda varlığında ilk sırada geliyor. Büyükbaş ve küçükbaş hayvan varlığı bakımından oldukça zengin bir konumda bulunan Samsun, büyükbaş havan varlığı bakımından ülke genelinde 12’nci sırada yer alıyor. Manda varlığında ilk sırayı alan Samsun, küçükbaş hayvan varlığı bakımında da önemli bir konumda bulunuyor. TÜİK verilerine göre il genelinde kültür, melez ve yerli büyükbaş olarak Samsun’da toplam 325 bin 539 büyükbaş (sığır) hayvan bulunuyor. 20 bin 9 adet manda varlığı ile bu alanda 1’inci sırada bulunan Samsun’da ayrıca 225 bin koyun, 24 bin adet de keçi bulunuyor. Verilere göre Samsun, toplam 345 binden fazla büyükbaş, 250 binden fazla da küçükbaş hayvan varlığına sahip olarak dikkat çekiyor. Ayrıca Samsun’da 1,8 milyon et tavuğu, 1,7 milyon yumurta tavuğu, 9 bin 400 adet hindi, 31 bin kaz, 22 bin ördek ve beç tavuğu olmak üzere toplam 3 milyon 675 binden fazla kanatlı hayvan bulunuyor. 97 bin 448 adet kovan bulunan Samsun’da yılda yaklaşık ortalama bin ton da bal üretiliyor.

Tarım Müdürlüğü'nden Manda desteği açıklaması

Manda ve Malak Destekleme başvuruları açıklanırken, Aydın İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamada, son tarihin 29 Aralık olduğu belirtildi. Aydın İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından Manda Malak Desteklemesi başvuruları için açıklama yapıldı. Başvuru yapmayan üreticilere hatırlatma yapan İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda "Manda Malak Desteklemesi için son başvuru tarihi 29 Aralık 2023. Başvurunuzu yapmayı unutmayın" ifadeleri yer aldı.

Samsun manda popülasyonunda Türkiye’de ilk sırada

Samsun, manda popülasyonunda Türkiye’de ilk sırada yer alıyor. Samsun, kayıtlı büyükbaş hayvan envanterinde Türkiye’de 13. sırada bulunuyor. Samsun’da 99 bin 367 adet kültür sığırı, 193 bin 815 melez sığır ve 48 bin 120 yerli sığır olmak üzere olmak üzere toplam 341 bin 302 adet sığır mevcut. Türkiye’de en çok manda Samsun’da var Küçükbaş hayvan varlığı bakımından da önemli envantere sahip olan Samsun’da 239 bin 33 adet koyun, 22 bin 578 adet keçi var. Toplam 261 bin 611 adet küçükbaş hayvan varlığına sahip Samsun manda varlığı bakımından ise Türkiye’de ilk sırada yer alıyor. Toplam 20 bin 671 adet manda varlığına sahip olan Samsun, Türkiye’deki toplam manda varlığının yüzde 12,03’üne ev sahipliği yapıyor. Samsun’da 9 bin 475 manda ile Bafra birinci sırada, 2 bin 300 adet manda ile 19 Mayıs ikinci, 2 bin 30 adet manda ile Alaçam ilçesi üçüncü sırada yer alıyor. 2 milyon 379 bin 531 adet kanatlı hayvan Kanatlı hayvan varlığı bakımından da önemli bir konumda bulunan Samsun’da 988 bin 305 adet et tavuğu, 1 milyon 326 bin 447 adet yumurta tavuğu, 9 bin 760 adet hindi, 30 bin 906 adet kaz, 24 bin 113 adet ördek ve beç tavuğu besleniyor. Samsun’da ayrıca 93 bin 335 adet arı kovanı bulunurken, toplam kanatlı hayvan sayısının 2 milyon 379 bin 531 adet olduğu öğrenildi.

Samsun’da mandalara suni tohumlama projesi meyvelerini veriyor

Tarım ve Orman Bakanlığı Hayvancılık Genel Müdürlüğü tarafından başlatılan, Suni Tohumlama Uygulamaları ile Etçi ve Kombine Irkların Yaygınlaştırılması Projesi kapsamında Samsun’da Manda Türünde Suni Tohumlama Uygulaması Projesi 2020 yılında başlatıldı. İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam, Bafra Sarıköy Mahallesi'nde manda yetiştiriciliği yapan ve söz konusu projeden hayvanlarına suni tohumlama yaptıran Mehmet Aydınoglu‘na ait işletmeyi ziyaret etti. İşletmede suni tohumlamadan doğan malaklara kulak küpesi takılırken, İbrahim Sağlam konuyla ilgili yaptığı açıklamasında, “Manda ırkının devamlılığı, verim özelliklerinin arttırılması ve ıslah çalışmalarının sağlıklı bir şekilde yürütülmesi adına suni tohumlama çalışmaları büyük önem arz etmektedir. Bu doğrultuda ilimizde uygulanmakta olan Manda Türünde Suni Tohumlama Projesi’nin meyvelerini vermeye başladığını görüyoruz” dedi. Proje ve desteklerden de bahseden müdür Sağlam, “İlimizde faaliyet gösteren 9 serbest veteriner hekimin görevli olduğu projede kullanılan bin doz sperma Lalahan Uluslararası Hayvancılık Araştırma ve Eğitim Merkezi’nden temin edilmiş olup; proje ile manda ıslahında daha sağlıklı ve kaliteli gen elde edilerek, bu hayvanlarda et ve süt üretimi açısından kayda değer sonuçlar alınmaya başlanmıştır. Proje kapsamında 2020-2022 yılı arası dönemde 9 serbest veteriner hekim eliyle 530 adet manda tohumlanmış ve 2022 yılında ise yine proje bütçesinden 725 doz İtalyan manda sperması alımı yapılmıştır. 2022 yılı için, hayvancılık desteklemeleri kapsamında; suni tohumlamadan doğan malaklara ilave 500 TL/ baş destekleme ödemesi yapılırken, dişi mandalara yine 500 TL/ baş ve soy kütüğüne kayıtlı dişi mandalara 300 TL/ baş, programlı aşıları tamamlanmak kaydıyla 4 ay ve üzeri malaklara 500 TL/ baş ve soy kütüğüne kayıtlı malaklara ise ilave 300TL/ baş destekleme ödemesi yapılacaktır" diye konuştu. Ziyarete ayrıca; Hayvan Sağlığı ve Yetiştiriciliği Şube Müdürü Rukiye Pınar, Bafra İlçe Tarım ve Orman Müdürü Mehmet Güreş, Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği Başkanı İsmail Metin, teknik personel ve birlik personeli eşlik etti.

#Manda