"Marketler vatandaşa tuzak kuruyor"
Pazarların kurulduğu gün marketler de tezgah açıyor. Marketler o gün biraz fiyat indiriyor ama ertesi gün o fiyatlara ürün bulamazsınız. Marketler vatandaşa tuzak kuruyor" dedi.
Türkiye Sebzeciler, Meyveciler ve Seyyar Pazarcılar Federasyonu (TÜSPAF) Başkanı Ali Karaca, Bolu’nun Kültür Mahallesi’nde bulunan pazar alanını ziyaret etti. Esnafla sohbet eden Karaca, vatandaşlara pazardan alışveriş yapmaları çağrısında bulundu. Karaca, pazar kurulduğu günlerde marketlerin indirim yaptığını, diğer günlerde ise zam yaptığını belirtti.
"Marketler vatandaşa tuzak kuruyor"
Pazar alanlarında bulunan marketlerin pazarın kurulduğu günlerde indirim yapıp normal günlerde fiyatları artırdığını belirten Karaca, "Bugün vatandaşın alım gücünü değerlendirirseniz, enflasyon değerlerini bile gerek devletimizin kurumları olsun, pazar yerindeki fiyatları belirliyor. Ama pazar yerindeki fiyatlara baktığınız zaman Türkiye’de o kadar çok sayıda deflasyon olmasına rağmen fiyat artışları, maliyet artmasına rağmen geçen yılki fiyatlar arasında bir fark göremiyorum. Geçen yıl domates 20 liraydı, yine 20 lira. Ürünün kalitesine göre değişiyor. Ama maliyetler çok arttı. Maliyetlerden kimse bahsetmiyor. Tarlada domates 10 lira, pazarda 20 lira, markette 25-30 lira. Aslında burada maliyetlerin anlatılması gerekiyor. Çünkü mazot fiyatları durmadan arttığından dolayı, işçilik maliyetleri durmadan arttığından dolayı, ürün üretilirken harcanan gübre, ilaç, mazot bu tamamen maliyetlerin artmasıyla beraber fiyatların artması gayet normal. Pazar fiyatlarına baktığımız zaman market fiyatlarıyla mukayese ettiğimizde pazar yerleri marketten daha ucuz. Günlük sebze-meyve yerinin adresi pazar yerleridir. Vatandaşımız işin kolayına kaçıyor, hemen evinin altındaki markete gidiyor. Pazarların kurulduğu gün marketler de tezgah açıyor. Marketler o gün biraz fiyat indiriyor ama ertesi gün o fiyatlara ürün bulamazsınız. Marketler vatandaşa tuzak kuruyor. Vatandaşın olmazsa olmazı pazar yerleridir. Herkese göre ürün var. Malın kalitesine göre burada emeklinin alacağı ürün de var, orta sınıf vatandaşın alacağı ürün de var. Üst tabaka insanların alacağı ürün de var" dedi.
"Vatandaşın bilinçli olmasını istiyorum"
Vatandaşlara pazardan ürün almaları çağrısında bulunan Karaca, "Ben vatandaşımıza şunu öneriyorum, Şu an bir fiyat dengesizliği var. Herkes istediği fiyata ürün satmaya çalışıyor. Özellikle son yıllarda pandemi döneminde marketlerin ne kadar fırsatçılık yaptığına hepimiz şahit olduk. Bugün marketteki reyonlardaki fiyatlarla kasadaki fiyatları mukayese ettiğinizde denetimlerde çok fark olduğunu da gördük. Günü bitmiş ürünlerinde son gün raflara konulup vatandaşa verildiğini ve vatandaşın gıda olarak tükettiğine de şahit olduk. Ama pazarcı onu yapmaz. Pazar yerlerinin hepsi günlük. Pazarcı esnafı günlük satar. El emeğiyle, bedenen çalıştığı için, günlük yevmiyesi çıktığı için yeter. Marketler ciddi anlamda üstüne ciddi maliyetler koyarak bunu vatandaşın cebine yansıtıyor. Ben vatandaşımızdan şunu istiyorum: İşin kolayına kaçmasınlar. Artık her mahallede semt pazarlarımız var. Gezsinler, neresi ucuzsa oradan alsınlar. Pazar yerlerini tercih edelim. Marketlerde barkod sistemi var. Sizdeki gramı, vergisi, stopajı her şeyi alıyorlar. Vatandaşın bilinçli olmasını istiyorum. Pazara gelsinler, her şey taze" diye konuştu.
"Üreticinin desteklenmesi gerekiyor"
Artan maliyetler nedeniyle üreticilerin azalması hakkında konuşan Karaca, "Üreticinin desteklenmesi gerekiyor. Maliyetler artıyor. Patates ve soğan bu sene para etmedi. Adana’da, Reyhanlı’da, Ödemiş’te patateslerimizden, soğanlarımızdan üreticilerimiz zarar etti. İhracat olmadı. Burada üreticilerin ayakta durması lazım ki, bir dahaki sene ürünü ekmesi için kâr etmesi lazım. Üründe rekolte düşük olduğu zamanda pahalı olur. Bu da vatandaşa zarar verir. Bu konuda üreticilerin desteklenmesi gerekiyor. Bilinçli tarıma yönlendirilmesi gerekir. Özellikle bugün aracıların olmayıp, direkt üreticiden, tüketiciye getirildiği yerler pazar yerleridir. Ama marketlere bakıyorsunuz, halden alıyor, aracıdan alıyor. Burada o yok. Burada da üreticiyi en iyi koruyan kişiler pazarcı esnafıdır. Çünkü biz ürünü aldığımız zaman üreticiden nakit ödeme yapıyoruz. Marketler aldığı zaman vadeli çekler veriliyor. Bu konuda da hükümetimizin bir çalışması var. Bunun önüne geçmeye çalışıyorlar. Üreticiyi tutmamız lazım, destek vermemiz lazım" şeklinde konuştu.
