Bu şehrin toprağından tuz fışkırıyor
Çankırı Türkiye'nin tuz ihtiyacının büyük bir bölümünü karşılayan yerlerden biri olarak, yeryüzünde belirginleşen tuz bloklarıyla dikkat çekiyor. Çankırı'nın önemli bir kaya tuzu rezervine ev sahipliği yaptığını vurgulayan Doç. Dr. Hüdayi Ercoşkun, "Gün yüzüne çıkan bu tuz blokları, aslında 400 ila 1000 metre kalınlığındaki bir katmanın yüzeyde görünen kısmıdır" diye belirtti.
35 milyon yıl önce Çankırı'da oluşan kaya tuzu blokları, Türkiye'nin tuz ihtiyacının önemli bir kısmını karşılıyor. Yapılan akademik çalışmalar sonucunda, dünyanın en saf tuzlarından biri olarak nitelendirilen Çankırı tuzu, hem yurtiçinde hem de yurtdışında büyük talep görüyor. Çankırı'da yüzeye çıkan tuz kayaları, bölgedeki tuz rezervinin büyüklüğünü gözler önüne seriyor. 400 ila 1000 metre kalınlığındaki tuz rezervleriyle dikkat çeken Çankırı'da, jeolojik hareketler sonucu yüzeye çıkan bu tuz kayaları gözlemlenebilir hale geldi.
Çankırı tuzu üzerine araştırmalar yapan Çankırı Karatekin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hüdayi Ercoşkun, zeminde oluşan kırıklar nedeniyle birkaç yüz metre derinlikte bulunan tuz kayaçlarının zamanla yukarıya doğru hareket ettiğini ve yüzeye çıktığını ifade etti.
“Bu bölgede bu nedenle bitkisel gelişim ve tarım oldukça zor”
Çankırı tuzunun milyonlarca yıl önce deniz suyundaki tuzun buharlaşarak ortaya çıktığını anlatan Ercoşkun, “Bölgede kuzey-güney yönünde bir basınç sonucu kırıklar meydana gelmiş. Bu kırıkların doğal bir sonucu olarak, yerin birkaç yüz metre altındaki tuz kayaçları yeryüzüne doğru hareket etmiş. Böylelikle, yeryüzüne en yakın tuz damarları belirginleşmiş. Çankırı tuzunun oluşumu, 35 milyon yıl önce başlayarak, özellikle yaz aylarındaki hızlı buharlaşmalarla deniz suyundaki tuzun beyaz katmanlar halinde birikmesiyle gerçekleşmiş. Kış aylarında ise deniz tabanında kil birikerek siyah bölgeler oluşmuş. Bugün görülen tuz katmanları, 400 ila 1000 metre kalınlığında bir tabakanın yüzeye çıkmış şeklidir" diye konuştu.
"Çankırı kavununun tadını tuz artırıyor"
Çankırı'daki tuz yataklarının yüzeye oldukça yakın olduğunu belirten Ercoşkun, "Bölgedeki tuzun yüzeye çok yakın olması ve bu tuzun yüzeyden akan sularla yıkanması sonucu, bölgedeki akarsular tuzlu bir hal alıyor. Yeraltına inen sular, toprak altındaki tuzla birleşerek tuzu alıp yüzeye taşırıyor. Bu durum bölgede tarım ve bitkisel gelişimi zorlaştırıyor. Ürünlerin hasadı ve kalitesi daha düşük olabilir. Bu bölgede bitkiler, tuza karşı kendilerini korumak amacıyla öz sularındaki madde oranlarını artırıyorlar. Bu da Çankırı kavununda doğrudan şekillerin ve tatların oluşmasına yol açıyor. Çankırı ve çevresinde tuzlu topraklarda yetişen kavunlar bu sebeple daha tatlı, kokulu ve lezzetli hale gelebiliyor" dedi.
