Kuzey Ege'de Tarımda Dönüşüm: Üreticiden Fabrika İşçisine
Kuzey Ege'de Tarımda Dönüşüm: Üreticiden Fabrika İşçisine
Topraksız teknolojik seralar, sanayi ile tarımın entegre olduğu sistemler ve akıllı tarlalar, 2020'lerin Türkiye'sinde tarımı hızla dönüştürüyor. Tarımda çalışan insan profili de bu değişimle şekil değiştiriyor. Geçim kaynağı toprak olan köylü ve küçük üretici, adeta fabrikanın vardiyalı işçisine dönüşüyor.
Bu dönüşümün örneklerinden biri de Kuzey Ege'deki Bakırçay Havzası'nda yaşanıyor. Avrupa ve Türkiye’nin en büyük otomasyonlu sera ve tarımsal kümelenmesi olan Dikili Sera Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi, sanayi tesislerini seralarla aynı alanda birleştirerek yeni bir üretim yapısı kuruyor. Bu projede 3 bin 500 kişiye istihdam yaratılması bekleniyor ancak küçük ölçekli tarım üreticileri için yer yok.
Tarım-Sen Genel Başkanı Umut Kocagöz, Bakırçay Havzası'nda tarladaki üreticinin yerini ücretli işçilerin aldığını ve bölgedeki çalışma ilişkilerinde yeni bir sosyoloji oluştuğunu belirtiyor. Eski köylüler artık sanayinin parçası olarak ağır koşullarda çalışıyor.
Özellikle Dikili'de sera üreticiliği ön planda. Yüksek kaliteli domatesler büyük şirketlerin seralarında üretilip yurt dışına ihraç ediliyor. Ancak, küçük üreticiler yerini sanayinin işçilerine bırakmış durumda. Tarımda oluşan bu yeni düzende, köylüler ağır çalışma koşullarına ve düşük ücretlere mahkûm oluyor.
Son dönemde, bölgedeki büyük şirketlerdeki işçi direnişleri dikkat çekiyor. Örneğin, Agrobay Seracılık’ta sendika üyesi oldukları gerekçesiyle işten çıkarılan kadın işçiler, çalışma koşullarına isyan etti. Benzer şekilde, Queen Seracılık'ta da işçiler fazla mesai ücretlerinin düzgün ödenmemesi ve sağlık sorunlarıyla mücadele ediyor.
Kocagöz, tarımda küçük üreticinin giderek iflasa sürüklendiğini ve tarım politikalarının küresel sermayenin çıkarlarına hizmet ettiğini belirtiyor. Tarımda yaşanan bu dönüşüm, işçileşme sürecini hızlandırarak, köylüleri sanayinin işçileri haline getiriyor. Bu durum, bölgedeki köy yaşamını köklü bir şekilde değiştiriyor.
