Dünya Sağlık Örgütü’nün 2024 teması, kırsal alanda çalışan kadınların iklim direnci, biyolojik çeşitliliğin korunması ve toplumsal cinsiyet eşitliği açısından ne kadar önemli bir rol üstlendiğini bir kez daha gözler önüne serdi. Ancak, kadınların tarımdaki bu vazgeçilmez rolüne rağmen, tarım sektöründe kadın emeği giderek azalan bir istihdamla karşı karşıya. Hem dünyada hem Türkiye’de bu durum, tarımda kadın emeğinin öneminin yeterince anlaşılmadığını ortaya koyuyor.
Dünyada tarım sektöründe kadın istihdam oranı %22’ye kadar gerilemiş durumda. Türkiye’de kadınların genel iş gücüne katılım oranı %35 civarındayken, tarım sektöründe çalışan kadınların oranı yalnızca . Geçen yıl bu oran %21 seviyesindeydi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2024 yılında tarım sektöründeki kadın istihdamı düşüş göstermeye devam ediyor. Bu azalma, hem kadın emeğinin görünmez kılındığını hem de tarımın giderek daha zor bir iş gücü piyasası haline geldiğini açıkça ortaya koyuyor.
Kadınlar, tarımsal üretimdeki katkıları, gıda güvenliğinin sağlanması ve sağlıklı beslenme alışkanlıklarının nesillere kazandırılması konularında vazgeçilmez bir rol oynuyorlar. Ancak istihdam rakamları ve çalışma koşullarına baktığımızda, durum hiç de parlak değil. Türkiye’de tarımda çalışan kadınların %78’i ücretsiz aile iş gücü olarak tarlada, bağda ve bahçede çalışıyor. Daha da kötüsü, %95’i herhangi bir sosyal güvenceden yoksun ve kayıt dışı olarak, genellikle oldukça zorlayıcı şartlarda hayatlarını sürdürüyor.
Tarım sektöründe kadın emeği, özellikle mevsimlik tarım işçiliğinde daha da büyük bir sömürüye dönüşmüş durumda. Kadınların büyük bir kısmı, mevsimlik gezici tarım işçisi olarak çalışıyor ve bu iş koşulları, onların yaşamlarını iyice zorlaştırıyor. Kötü barınma koşulları, uzun çalışma saatleri, çocuk bakımı gibi ek sorumluluklarla birleşince, tarım işçisi kadınların üzerindeki yük dayanılmaz hale geliyor. Bu kadınlar, aynı işi yaptıkları erkeklerle aynı ücreti alamıyor ve örgütlenme imkânlarının olmayışı, hak arama yollarını da büyük ölçüde kapatıyor.
Kırsal bölgelerde yaşayan kadınlar için sosyal güvencesiz, kayıt dışı ve ağır iş koşullarıyla baş etmek sıradan bir durum haline gelmişken, bu koşulları iyileştirecek adımların eksikliği dikkat çekiyor. 2024 yılında yayımlanan son düzenlemeler, mevsimlik tarım işçilerine yönelik bazı güvenlik ve eğitim iyileştirmeleri getiriyor. Ancak kırsalda barınma koşullarının iyileştirilmesi gibi temel sorunlar hala çözümsüz. Mevsimlik tarım işçilerinin yaşadığı barınma sorunları, temel altyapı eksiklikleri ve sosyal hizmetlerin yetersizliği kırsal alanda kadınların hayatını zorlaştırmaya devam ediyor.
Tarım sektöründe kadın emeğinin önemi, göz ardı edilemez bir gerçek. Bugün büyük tarım işletmeleriyle ilgili politikalar daha fazla ön plana çıksa da, kırsalda kadın emeğiyle ayakta kalan küçük çiftçilerin varlığı hala çok önemli. Tarımın sürdürülebilirliği ve gıda güvenliği, bu kadınların özverili çalışmalarına bağlı. Onlar toprağı işliyor, tohumu saklıyor ve gelecek nesillerin sağlıklı beslenmesi için üretmeye devam ediyorlar.
Ancak kadınların tarımdaki emeği, sadece ekonomik kalkınma açısından değil, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması açısından da kritik bir rol oynuyor. Kadınların daha iyi yaşam ve çalışma koşullarına sahip olmaları, hem onların refahını artıracak hem de tarımsal üretimin sürdürülebilirliğini güvence altına alacaktır. Bu nedenle, kırsalda kadın emeğinin güçlendirilmesi ve kadınların tarımdaki çalışma koşullarının iyileştirilmesi, sadece bir sosyal sorumluluk değil, aynı zamanda ülkemizin geleceği için önemli bir gerekliliktir.
15 Ekim Dünya Kadın Çiftçiler Günü’nü kutlarken, kadınların tarımdaki emeğinin karşılığını aldığı, hak ettiği sosyal güvencelere sahip olduğu, insana yakışır çalışma koşullarında yaşadığı bir gelecek diliyoruz. Çünkü kadınlar olmadan tarım da, geleceğimiz de sürdürülemez.
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR
kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.
Seda Özel
Tarımda Kadın Emeği: Gözden Kaçırılan Güç
Dünya Sağlık Örgütü’nün 2024 teması, kırsal alanda çalışan kadınların iklim direnci, biyolojik çeşitliliğin korunması ve toplumsal cinsiyet eşitliği açısından ne kadar önemli bir rol üstlendiğini bir kez daha gözler önüne serdi. Ancak, kadınların tarımdaki bu vazgeçilmez rolüne rağmen, tarım sektöründe kadın emeği giderek azalan bir istihdamla karşı karşıya. Hem dünyada hem Türkiye’de bu durum, tarımda kadın emeğinin öneminin yeterince anlaşılmadığını ortaya koyuyor.
Dünyada tarım sektöründe kadın istihdam oranı %22’ye kadar gerilemiş durumda. Türkiye’de kadınların genel iş gücüne katılım oranı %35 civarındayken, tarım sektöründe çalışan kadınların oranı yalnızca . Geçen yıl bu oran %21 seviyesindeydi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2024 yılında tarım sektöründeki kadın istihdamı düşüş göstermeye devam ediyor. Bu azalma, hem kadın emeğinin görünmez kılındığını hem de tarımın giderek daha zor bir iş gücü piyasası haline geldiğini açıkça ortaya koyuyor.
Kadınlar, tarımsal üretimdeki katkıları, gıda güvenliğinin sağlanması ve sağlıklı beslenme alışkanlıklarının nesillere kazandırılması konularında vazgeçilmez bir rol oynuyorlar. Ancak istihdam rakamları ve çalışma koşullarına baktığımızda, durum hiç de parlak değil. Türkiye’de tarımda çalışan kadınların %78’i ücretsiz aile iş gücü olarak tarlada, bağda ve bahçede çalışıyor. Daha da kötüsü, %95’i herhangi bir sosyal güvenceden yoksun ve kayıt dışı olarak, genellikle oldukça zorlayıcı şartlarda hayatlarını sürdürüyor.
Tarım sektöründe kadın emeği, özellikle mevsimlik tarım işçiliğinde daha da büyük bir sömürüye dönüşmüş durumda. Kadınların büyük bir kısmı, mevsimlik gezici tarım işçisi olarak çalışıyor ve bu iş koşulları, onların yaşamlarını iyice zorlaştırıyor. Kötü barınma koşulları, uzun çalışma saatleri, çocuk bakımı gibi ek sorumluluklarla birleşince, tarım işçisi kadınların üzerindeki yük dayanılmaz hale geliyor. Bu kadınlar, aynı işi yaptıkları erkeklerle aynı ücreti alamıyor ve örgütlenme imkânlarının olmayışı, hak arama yollarını da büyük ölçüde kapatıyor.
Kırsal bölgelerde yaşayan kadınlar için sosyal güvencesiz, kayıt dışı ve ağır iş koşullarıyla baş etmek sıradan bir durum haline gelmişken, bu koşulları iyileştirecek adımların eksikliği dikkat çekiyor. 2024 yılında yayımlanan son düzenlemeler, mevsimlik tarım işçilerine yönelik bazı güvenlik ve eğitim iyileştirmeleri getiriyor. Ancak kırsalda barınma koşullarının iyileştirilmesi gibi temel sorunlar hala çözümsüz. Mevsimlik tarım işçilerinin yaşadığı barınma sorunları, temel altyapı eksiklikleri ve sosyal hizmetlerin yetersizliği kırsal alanda kadınların hayatını zorlaştırmaya devam ediyor.
Tarım sektöründe kadın emeğinin önemi, göz ardı edilemez bir gerçek. Bugün büyük tarım işletmeleriyle ilgili politikalar daha fazla ön plana çıksa da, kırsalda kadın emeğiyle ayakta kalan küçük çiftçilerin varlığı hala çok önemli. Tarımın sürdürülebilirliği ve gıda güvenliği, bu kadınların özverili çalışmalarına bağlı. Onlar toprağı işliyor, tohumu saklıyor ve gelecek nesillerin sağlıklı beslenmesi için üretmeye devam ediyorlar.
Ancak kadınların tarımdaki emeği, sadece ekonomik kalkınma açısından değil, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması açısından da kritik bir rol oynuyor. Kadınların daha iyi yaşam ve çalışma koşullarına sahip olmaları, hem onların refahını artıracak hem de tarımsal üretimin sürdürülebilirliğini güvence altına alacaktır. Bu nedenle, kırsalda kadın emeğinin güçlendirilmesi ve kadınların tarımdaki çalışma koşullarının iyileştirilmesi, sadece bir sosyal sorumluluk değil, aynı zamanda ülkemizin geleceği için önemli bir gerekliliktir.
15 Ekim Dünya Kadın Çiftçiler Günü’nü kutlarken, kadınların tarımdaki emeğinin karşılığını aldığı, hak ettiği sosyal güvencelere sahip olduğu, insana yakışır çalışma koşullarında yaşadığı bir gelecek diliyoruz. Çünkü kadınlar olmadan tarım da, geleceğimiz de sürdürülemez.