Türkiye'de 'Kırbaç Etkisi': Aşırı Yağış ve Kuraklık Yangınları

ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Barış Salihoğlu, Türkiye’de iklim değişikliğinin etkileri hakkında önemli uyarılarda bulundu. Dünya genelinde sıcaklık artışının 1,5 dereceyi aştığını belirten Salihoğlu, Mersin Körfezi ve Doğu Karadeniz’de bu artışın 2,5 dereceye kadar çıktığını söyledi. 'Kırbaç etkisi' olarak adlandırılan aşırı yağış ve ardından gelen kuraklık nedeniyle yangın riskinin arttığını vurguladı.

Kırbaç Etkisi Nedir?

Son yıllarda aşırı hava olaylarının arttığını belirten Prof. Dr. Barış Salihoğlu, 'kırbaç etkisi'nin tehlikelerine dikkat çekerek şu açıklamada bulundu:

"Önce aşırı yağış yaşanıyor, ardından gelen kuraklık nedeniyle bitki örtüsü hızla kuruyarak yangına yol açan bir yakıta dönüşüyor. Aynı durum aşırı kuraklıktan sonra gelen ani yağışlarla da görülebiliyor. Kurumuş toprak suyu çekemediği için sel felaketleri meydana geliyor. Türkiye’de özellikle Akdeniz ve Karadeniz bölgeleri bu konuda yüksek risk taşıyor."

Türkiye'de Aşırı Sıcaklık Artışı

Dünya genelinde 2024 yılının en sıcak yıl olarak kayıtlara geçtiğini belirten Salihoğlu, şu ifadeleri kullandı:

"İklim değişikliği hedefi olarak belirlenen 1,5 derecelik sıcaklık artışını geçtik. Türkiye’de Mersin Körfezi ve Doğu Karadeniz’de sıcaklık artışı 2,5 dereceye ulaştı. Bu artış, deniz ekosistemlerini de olumsuz etkiliyor. Buharlaşma ve tuzluluk oranı artarken, Karadeniz’de deniz dolaşımı değişiyor. Okyanus asitlenmesi de ekosisteme zarar veriyor."

Toprak Nemindeki Azalma Yangınları Tetikliyor

Salihoğlu, düşük nemli toprakların yangın riskini artırdığını vurgulayarak, tarımsal faaliyetlerin ve yangın önleme planlarının yeniden düzenlenmesi gerektiğini belirtti.

"Toprak neminde yüzde 20’ye varan azalma görülüyor. Bu, yangınların daha kolay yayılmasına neden oluyor. Karadeniz Bölgesi’nde aşırı yağışların daha da artacağını tahmin ediyoruz. Şehir planlamasından afet önleme stratejilerine kadar her alanda bilimsel verileri dikkate alarak önlemlerimizi geliştirmeliyiz."

İklim değişikliğinin etkileri her geçen gün daha belirgin hale gelirken, uzmanlar acil önlem alınmadığı takdirde Türkiye’nin aşırı hava olayları nedeniyle büyük felaketlerle karşı karşıya kalabileceğini belirtiyor.